Archive for Ağustos 17th, 2015

17
Ağu

Gül ile Kül Arasında

   Yazar: Fahri Kaplan    Kategori Edebiyat

Şeyhülislâm Yahyâ Efendi, bir gazelinin matla’ beytinde diyor ki:

Güle baksan yüzüme dildeki âteş gül olur

Hışm edersen tutuşur cümle vücûdum kül olur *

Yüzüme gülerek baksan gönüldeki âteş, gül olur. (Eğer bana) Kızarsan (hışımla bakarsan) bütün vücûdum tutuşur kül olur.

        Âşık, sevgiliden gelecek bir güzel tavırla gönlü yanarken bile gül gibi gülmekte, mutlulukla açılmakta; sevgili ona hışm edince ise vücûdu baştan ayağa âdeta yanıp tutuşmakta, kül olmakta… Bu beyti ister Hakk’ın “Cemâl” ve “Celâl”inden gelen tecellîler ekseninde değerlendirir ve tasavvufî bir zaviyeden yorumlarsınız, isterseniz beşerî bir aşka giriftâr olmuş âşığın sevgilisine olan zarîf ve derin bağı açısından… Kadîm şiirimizde böyle farklı yorumlarla zenginleşebilecek pek çok beyit bulunduğu âşikâr. İrfân ufkumuz, derûnî zenginliğimiz (Allah’ın izniyle) ziyâdeleştikçe bu beyitler bize daha pek çok şeyler söyleyecektir.

Güzel sözleri işitenlere, okuyanlara, gönlü güzellikle dolanlara ne mutlu. Bütün güzellikler “Cemîl” (Güzel) olan ve güzeli seven Allah’dandır. O’nun rızâsına muvâfık güzelliğin peşinde olanlara ne mutlu! Rabbim, güzellikten ayırmasın!


* Beytin alındığı kaynak: Şeyhülislâm Yahyâ Dîvânı, Hazırlayan: Rekin Ertem, Akçağ Yayınları, Ankara, 1995, sayfa 89, gazel 131, beyt 1.

Fahri Kaplan

fkaplan@lafistan.com