Archive for Ağustos 13th, 2015

13
Ağu

Câhile Açılma

   Yazar: Fahri Kaplan    Kategori Edebiyat

Kanûnî devrinde ismini duyurmaya başlayan, şiiri hâlâ dillerde hoş bir sadâ olarak yankılanan, sâhîfe-i âlemde adını “Bâkî” bırakmış söz sultanı şâir, bir beytinde şöyle diyor:

Derûnun pür-ma’ârif hem-nişînin merd-i ârif kıl

Açılma ey yüzü gül şahs-ı nâdâna kitâb-âsâ  (Bâkî) *

“İçini ma’rifet dolu eyle, oturduğun kimseleri de ârif kişilerden seç. Ey gül yüzlü, kitap gibi câhil kişiye açılma.”

Câhil kişinin kitapla ilgisi olmadığından kitap ona açılmamaktadır. Şâir, bize de kitap gibi olmamızı telkîn ediyor bu beyitte. Beyitten şöyle bir anlam da çıkabilir: C’ahil kişi her ne kadar kitap okumasa da sayfalarını karıştırdığında kitap ona açılacaktır. Çünkü kitabın bu hususta bir ihtiyârı yoktur. ârif kişi ise bu hususta seçici olmalı ve câhillerle, kendini bilmez; laftan, güzellikten anlamaz, irfânı kıt kimselerle düşüp kalkmamalı, onların uygunsuz davranışlarıyla arasına mesafe koymalıdır. Hele câhile kendini açması, içindeki sırrı, cevheri nâ-ehle (ehil olmayana) emanet etmek demektir. Emanet ise ehline verilmelidir.
Ben böyle okudum bu beyti, başka gözle okuyanlar neler söyler, kim bilir!

 


* Beytin alındığı kaynak: Bâkî Dîvânı, Hazırlayan: Prof. Dr. Sabahattin Küçük, Kültür ve Turizm Bakanlığı E-kitap, s.73, Gazel 2/3.

E-kitaba erişim adresi: http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10596,bakidivanisabahattinkucukpdf.pdf?0

 

Fahri Kaplan

fkaplan@lafistan.com